Cumhuriyet Tarihinde Türk Müziğine Katkı Sağlayan Türk Beşleri Kimlerdir?
Merhaba. Türk müziğini evrensel düzeye taşımayı hedefleyen Türk Beşleri, Batı müziğinin yapısını klasik Türk müziği ve Türk halk müziği ile harmanladı. Eserleriyle Türk musikisine değerli katkılarda bulunmuştur. Peki Türk Beşlileri kimler ve ne yaptılar? Detaylar içerikte!
Türk Beşlisi; Cemal Reşit Rey, Ulvi Cemal Erkin, Ahmet Adnan Saygun, Hasan Ferit Alnar ve Necil Kazım Akses. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş döneminde yaptıkları çalışmalarla adından söz ettirdiler ve Türk müziğini evrensel düzeye taşımayı amaçladılar.
1923’ten sonra milliyetçi kültür ve eğitim politikaları sonucunda birçok yetenekli müzisyen yurt dışına gönderildi. Türk Beşleri olarak adlandırılan bu isimler, Atatürk’ün yurt dışına eğitim için gönderdiği sanatçılar arasındadır.
Hepsinin ortak özelliği 1900’lerin başında doğup yurt dışına eğitim için gönderilmiş olmaları. Doğdukları dönem Osmanlı Devleti’nde saltanat dönemidir. Cumhuriyetin ilanından sonra yurt dışında eğitim görmüşler ve Türk türkülerine yeni yorumlar katmışlardır.
Cemal Reşit Rey
1904 doğumlu Cemal Reşit Rey, Türk Beşlileri’nin en yaşlı üyesidir. Gençlik yıllarında Paris’te, Cumhuriyet döneminde ise yurt dışında eğitim gördü. Besteci ve piyanist olmasının yanı sıra orkestra şefliği de yaptı. Cumhuriyetin Onuncu Yıl Marşı, Lüküs Hayat Opereti, Anlık Görüntüler eserlerinden bazılarıdır.
Cemal Reşit Rey – Lüküs Hayat
Ulvi Cemal Erkin
Ulvi Cemal Erkin, 1906 yılında İstanbullu, müzikle uğraşan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. İlk müzik derslerini annesinden, daha sonra ise yabancı bir piyanistten aldı. 1925’te eğitim için Paris’e gönderildi. 1930’da döndüğünde piyano ve kompozisyon eğitmenliği yapmaya başladı. Oyun havası şeklinde köçekçe yazdı.
Ulvi Cemal Erkin: Köçekçe Suit
Hasan Ferit Alnar
1906 doğumlu Hasan Ferit Alnar, küçük yaşta kanun çalmaya başlamış ve iyi bir kanun tercümanı olarak adından söz ettirmiştir. 1927’de 21 yaşında müzik eğitimi almak için yurt dışına gitti. Orkestra şefliği, müzik tarihi ve kompozisyon öğretmenliği yapan Alnar, Ankara’da ilk opera temsillerinin düzenlenmesine öncülük etti. Klasik bir saz olan kanun için yazdığı Kanun Konçertosu, müzik tarihinde bir ilktir.
Ferid Alnar – Türkçe Aksağı (Peşrev’den Konçertoya)
Ahmet Adnan Saygun
1907 yılında doğan Ahmet Adnan Saygun, devlet bursuyla gittiği yurt dışındaki eğitimini 1928 yılında 21 yaşında tamamladı. Türk müziğine beste, etnomüzikoloji ve eğitim alanlarında yaptığı katkılarla müzik tarihine adını yazdırdı ve 1934 yılında ilk milli operamız olan Özsoy Operası’nı besteledi. Eserlerinden bazıları Kerem, Köroğlu ve Gılgamış operaları, Yunus Emre Oratoryosu ve İnci’nin Kitabı adlı piyano eseridir.
Ahmed Adnan Saygun – Yunus Emre Oratoryosu op:26
Necil Kazım Akses
1908 doğumlu Necil Kazım Akses, eğitimini 1926’da yurt dışına giderek şimdi 18 yaşında tamamladı. Türk Beşleri’nin en genç üyesi olan Akses, bestesi ve öğretmenliği, sanat kurumlarında yöneticiliği ile Türk musikisine hizmet etmiştir. Çiftetelli, Sesleniş, Eskilerden İki Dans, Divandan Gazel, Minyatürler eserlerinden bazılarıdır.
Necil Kazım Akses – Piyano Sonatı (1930) – 1. Mouvement (Allegretto)
