GÖZ ALDANMASI
Kapak Fotoğrafı: Balmain, Loewe, Y/Project x Jean Paul Gaultier
Modada “görünenden fazlası” sözü 2023 ilkbahar-yaz trendleri söz konusu olduğunda optik illüzyonlarla kendini gösteriyor. Fransızca “trompe l’oeil” terimi veya optik yanılsama stili, 3D gibi görünen silüetler, baskılar ve diğer öğelerle karakterize edilir.
Trompe l’oeil (göz yanılgısı), geçtiğimiz yüzyılda birçok yaratıcının tercih ettiği tasarım yaklaşımı olmuştur. Elsa Schiaparelli’nin 1930’lardaki ticari başarısının bir kısmı, tasarımlarında gerçekçi fiyonklar, kemikler, dövmeler ve hayvan derileri kullanmasıyla ilgilidir. En ünlüsü olan ıstakoz elbise, arkadaşı sürrealist ressam Salvador Dali tarafından elle boyanmıştı. Konsept 80’ler ve 90’larda gelişti; birçok şekil ve biçim aldı. Belçikalı tasarımcı Martin Margiela, peruktan elbiseler yaptı ve ikonik Tabi çizmeleriyle (Margiela hayranları tarafından hâlâ benimsenen özel ayakkabılar) deve ayaklarını havalı yaptı. Japon tasarımcı Issey Miyake’nin devrim niteliğindeki plise kumaşı (geometrik şekillere dönüştürülebilen tüy kadar hafif bir polyester), içine sokulan rastgele bir vücut üzerinde şekil değiştiren bir etki yarattı.
İki Fransız tasarımcı, optik illüzyonları ticari marka haline getirdi: Manfred Thierry Mugler ve Jean Paul Gaultier. Mugler, hanımları seksi motosikletlere, yüzen Medusalara, krom kaplı robotlara ve göz alıcı renkli kuşlara dönüştürerek büyüleyici şovlara dönüştürdü. Ve zamanın teknoloji yarışından ilham alan 1995 Sonbahar/Kış koleksiyonu için Gaultier, kullanıcının silüetini vurgulayan stratejik olarak yerleştirilmiş farklı renkli noktalardan oluşan bir siber baskı yarattı.
Modanın ikonik ismi, emekli olmadan önce, markasının kreatif yönetimini her dönem farklı bir tasarımcıya devretme kararıyla dahiyane bir atılım yaptı ve her biri Gaultier’in yenilikçi tasarımlarını en görkemli şekilde yeniden yorumladı. İlkbahar-Yaz 2023 için Y/Project’ten Glenn Martens, Gaultier’in ünlü trompe l’oeil başarılarından biri olan çıplak baskıdan esinlenerek uzun elbiseler, mini etekler, düğmeli gömlekler ve kot takımlar üzerinde kontrast oluşturan neon tonlarla yeniden tasarladı.
Paris Moda Haftası’nda Schiaparelli tasarımcısı Daniel Roseberry, Naomi Campbell’ı ceketine iğnelenmiş gerçekçi bir kurt başıyla podyuma çıkardı ve Kylie Jenner ön sırada devasa bir aslan başı taşıdı. Loewe’den Jonathan Anderson, eski usul video oyunlarından fırlamış gibi görünen pikselli kazaklardan ve mini pannier elbiselerden çıkan illüzyonlar sunuyordu. Loewe şovunun yıldızı Antoryum çiçeğiydi. Anderson, doğanın bir ürününden ilham alarak modelleri dişi çiçeklere dönüştürdü. Balmain’in 7.000 seyircilik gösterisinde Olivier Rousteing, hayali Rönesans baskıları, girift omuz kanatları ve kocaman bir kalça korsesiyle farklı bir şekilde sapkın kadınlardan oluşan bir ordu yarattı.
Di Petsa gibi yeni nesil İngiliz tasarımcılar, özellikle bir trend olan “Wetlook” ile ses getiriyor. Bu ünlülerin gözdesi, ıslak bir kıyafet giymiş gibi görünmenizi sağlayan, suyun kumaş üzerindeki şeffaf ve yapışkan etkisini en romantik şekilde yeniden yaratan kusursuz bir tasarım. Petsa, bu arzu edilen kesimleri yaratma ilhamının, suda yaşayan bir kadın imajını yaratma fikri olduğunu söylüyor. “Vücut sıvılarımız ve ıslaklık sözlerimiz doğanın bir parçasıdır ve vücudumuzun ve yaşam deneyimimizin bir modülüdür. Ağlamak, emzirmek veya toplum içinde sızdırmak için sözlerimizi saklamamalıyız – bunların hepsi vücudumuzun ve dünyayla ilişkimizin doğal ifadeleridir” diyor Petsa.
Perspektif ve boyutlarla oynayarak optik yanılsamalar yaratmak, nasıl algıladığımızı yeniden düşünmek için diğer yaratıcı ortamlarda kullanılan bir tekniktir. Soyutlama ve figürasyon arasındaki gerilimden etkilenen moda fotoğrafçısı ve yönetmen Alex Black, modelleri ve giysilerini iki boyutlu olarak gösteren bir tarama tekniği geliştirdi. Hazırladığı başyazılarda ve Tom Ford, Diesel gibi markaların kampanyalarında bu tekniği kullandı.
Moda tasarımcıları her zaman moda dünyasında iz bırakma arayışı içindedirler, ancak optik illüzyon tekniklerini kullanmaları şaşırtıcı olabilir.
Gucci’nin kreatif direktörü Alessandro Michele, son koleksiyonu için güzel bir illüzyonla bizi şaşırttı. 2023 ilkbahar-yaz şovu “Twinsburg”, Michele’nin büyüyen annesi ve ikizine bir saygı duruşu niteliğindeydi. Tasarımcı, anneleri için “Kopyalanmış ve genişletilmiş aşklarının zarafeti, ikizlere olan sonsuz hayranlığımı ateşledi” dedi. Gösteride, seyircinin haberi olmadan, ikizler pistte merkezi bir bölme duvarının her iki yanında yürüdüler. Ardından, beklenmedik büyük bir finalde, ayırıcı kalktı ve çift, aynı anda bire bir podyuma çıkarak ikonik bir biçimde yürüdü.
