Küresel Isınma Tarımsal Üretimi Yavaşlatıyor
Küresel yüzey sıcaklığı 1970’ten bu yana daha hızlı yükselirken, iklim değişikliği son 50 yılda küresel olarak tarımsal üretimdeki büyümeyi yavaşlattı.
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin 2023 İklim Değişikliği Sentez Raporu’na göre, küresel dünya sıcaklığı 2011 ile 2020 ortaları arasındaki dönemde 1850-1900’lere kıyasla 1,1 santigrat derece arttı.
Ancak özellikle sera gazı emisyonları yoluyla insan faaliyetlerindeki artış küresel ısınmaya neden olmuş ve aynı zamanda karalardaki sıcaklık okyanuslardaki sıcaklıktan daha fazla artmıştır.
Bölgelerdeki yaşam tarzı, tüketim alışkanlıkları ve üretime bağlı olarak küresel sera gazı emisyonları 2010-2019 ortalarında görülmemiş düzeyde artmaya devam etti.
İnsan kaynaklı iklim değişikliği, dünyanın birçok yerindeki hava olaylarını ve iklim koşullarını olumsuz yönde etkilemiştir. Bu durum gıda ve su güvenliğini, sağlığı, ekonomi ve toplum üzerinde yaygın olumsuz etkilere neden olmuştur. Mevcut iklim değişikliğinden en az sorumlu olan savunmasız toplumlar orantısız bir şekilde etkilendi.
1970 yılından itibaren küresel yüzey sıcaklığında daha hızlı bir artış olduğu ve insan kaynaklı sıcaklık artış seviyesinin 1850-1900’den 2010-2019’a kadar 0,8’den 1,3 dereceye çıktığı belirtiliyor.
İnsanlar iklim değişikliğini tetikliyor
İnsan kaynaklı iklim değişikliği, sıcak hava dalgaları, şiddetli yağışlar, kuraklıklar ve tropik siklonlar gibi her bölgede meteorolojiyi ve aşırı iklim değişikliklerini tetikliyor.
İklim değişikliği karasal, tatlı su, kriyosfer, kıyı ve okyanus ekosistemlerinde önemli hasarlara yol açarken, iklim değişikliğinin kapsamı ve büyüklüğünün önceden tahmin edilenden daha büyük etkilere neden olduğuna dikkat çekiliyor.
Coğrafi dağılımlar ve mevsimsel dönemlerdeki değişiklikler de dahil olmak üzere biyolojik reaksiyonlar, iklim değişikliğinin mevcut durumuyla etkin bir şekilde başa çıkamaz.
Yüzlerce yerel türün yok olması karada ve okyanusta çok yüksek sıcaklıklara ve toplu ölümlere neden oluyor.
Buzulların erimesinin neden olduğu hidrolojik değişikliklerin etkileri ve bazı dağlarda ve kutup ekosistemlerinde donmuş toprakların erimesinin neden olduğu değişiklikler gibi ekosistemler üzerindeki etkiler geri döndürülemez hale geliyor.
Okyanusların asitlenmesi, deniz seviyesinin yükselmesi veya bölgesel yağış düşüşlerinin de insan kaynaklı iklim değişikliğinden kaynaklandığı belirtiliyor. İklim değişikliği, özellikle kıyı bölgelerinde, nehir kıyılarında, kurak alanlarda ve donmuş alanlarda çölleşmeyi ve toprakların bozulmasını hızlandırıyor.
İklim değişikliği, son 50 yılda küresel olarak tarımsal üretimdeki büyümeyi yavaşlattı
Yükselen deniz seviyeleri, yükselen sıcaklıklar ve aşırı iklim olayları sonucunda son 100 yılda kıyı ve sulak alanların yaklaşık yüzde 50’si yok oldu.
İklim değişikliği gıda güvenliğini olumsuz etkilerken, sıcaklık, yağış modellerindeki değişiklikler, kriyosferik elementlerin azalması ve kaybolması, iklim uçlarının yoğunluk ve sıklığındaki artış nedeniyle su güvenliğini de etkiledi. Bu, Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşma girişimlerini engelledi.
Rapora göre, ortalama tarımsal üretim artmasına rağmen, iklim değişikliği son 50 yılda küresel olarak tarımsal üretimdeki büyümeyi yavaşlattı.
Mevcut küresel ısınma seviyesi, kurak bölgelerdeki artan su kıtlığından kaynaklanan ortalama risk ile ilişkilidir. Dünya nüfusunun tahminen yarısı, iklime bağlı olarak yılın bazı zamanlarında önemli ölçüde su kıtlığı yaşıyor.
Hava olaylarının ve aşırı iklim değişikliklerinin artması, milyonlarca insanın gıda güvensizliği yaşamasına ve su güvenliğinin azalmasına neden oluyor.
Şehir hayatı da iklim değişikliğinden olumsuz etkileniyor
İklim değişikliği şehirlerde de insan sağlığı, geçim kaynakları ve temel altyapılar üzerinde olumsuz etkilere neden oluyor. Şehirlerde sıcaklığın artması hava kirliliğini artırmakta ve altyapıların kısıtlı çalışmasına neden olmaktadır.
İklim değişikliği, özellikle kentsel altyapı, ulaşım, su, temizlik ve elektrik sistemlerinde ekonomik kayıplara ve hizmetlerin aksamasına neden oluyor.
İklim değişikliği aynı zamanda insanların fiziksel ve ruhsal sağlığını da olumsuz etkiliyor. İklim değişikliği ile temas halinde olabilecek ekonomik etkiler, insanların hayatlarının etkilenmesine ve sosyo-ekonomik etkilere neden olmaktadır.
Küresel ısınma artarak devam edecek
Raporda, çalışmalarda yer alan tüm senaryo ve modellerde küresel ısınmanın yakın gelecekte artmaya devam edeceği öngörülüyor.
Uluslararası iklim anlaşmaları, iklim eylemi için artan ulusal istekler ve artan kamuoyu farkındalığı, hükümetin çeşitli düzeylerinde iklim değişikliğine dikkat çekiyor.
Gelecekteki ısınma, emisyonlardan kaynaklanacak ve tüm değerli iklim sistemi bileşenlerini etkileyecektir. İklimle ilgili çoklu risklerin önceki varsayımlardan daha yüksek olduğu düşünülüyor ve uzun vadeli etkilerin şu an olduğundan çok daha büyük olduğu tahmin ediliyor.
İklim değişikliği ve küresel ısınma, çaba, etkili iklim planları, siyasi taahhüt, uygun şekilde organize edilmiş çok katmanlı yönetişim ve kurumsal çerçeve, hukuk, politika ve strateji gerektirir. Net hedeflere, yeterli finansmana ve araçlara, çeşitli politika alanlarıyla uyumlaşmaya ve kapsayıcı yönetişim süreçlerine ihtiyaç vardır.
